Odleżyna to owrzodzenie martwicze spowodowane długotrwałym przebywaniem w jednej pozycji. Na jej powstanie narażone są przede wszystkim osoby obłożnie chore, unieruchomione, stale leżące lub siedzące, u których może dojść do zaburzeń krążenia, a w konsekwencji – niedokrwienia i uszkodzenia tkanek. Pielęgnacja osoby chorej powinna przede wszystkim obejmować postępowanie przeciwodleżynowe oraz wykorzystanie specjalistycznych produktów na odleżyny.
Stopnie zaawansowania odleżyn
I – zaczerwienienie, które blednie pod wpływem nacisku. Symptomami towarzyszącymi są: pieczenie, swędzenie oraz ogólny dyskomfort.
II – zaczerwienienie nie blednie, rumień nie znika – sygnały uszkodzonego mikrokrążenia i stanu zapalnego tkanek. Chory może odczuwać ból, na ciele pojawiają się pęcherze, naskórek jest wyraźnie naruszony.
III – skóra i tkanka podskórna są uszkodzone; brzegi rany dobrze ograniczone. Na dnie widać czarną martwicę.
Poziom IV i V – rany otwarte i jątrzące się. Postępująca martwica tkanek.
Odleżyny I i II stopnia mogą być leczone przez bliskich pacjenta. W przypadku uszkodzeń głębokich konieczne jest jednak chirurgiczne czyszczenie i usuwanie tkanek martwiczych, a następnie regularna zmiana opatrunków przez domową pielęgniarkę.
Co stosować na odleżyny?
Odleżyny goją się przez bardzo długi czas i są dość kosztowne w leczeniu, dlatego warto stosować się do zasad profilaktyki przeciwodleżynowej i zaopatrzyć w sprzęty, które sprawią, że chory nie będzie odczuwał skutków długotrwałego unieruchomienia.
Jednym z najbardziej przydatnych artykułów jest materac przeciwodleżynowy zbudowany z komór, w których dochodzi do cyrkulacji powietrza, a tym samym zmiany ciśnienia w materacu. Chory, leżąc na materacu, odczuwa lekkie wibracje. Masaż nie tylko zmniejsza ból, ale także redukuje nacisk na tkanki, który jest szczególnie niebezpieczny przy długotrwałym leżeniu. Materace nie zapobiegają w sposób stuprocentowy pojawianiu się odleżyn – chory tak czy inaczej musi zmieniać pozycje – niemniej znacznie redukują ryzyko powstania nowych ran, a także przyspieszają proces leczenia już istniejących.
Osoby obłożnie chore powinny leżeć na specjalnych poduszkach, wałkach i klinach, które zapewnią optymalne ułożenie ciała i ochronią newralgiczne partie przed uciskiem. Poduszki sprawdzą się również jako siedzisko wózka inwalidzkiego; wycięcia w formie kostek idealnie dopasują się uciskającego ciała, a odpowiednia ilość kanalików między wypustkami zagwarantuje stały dostęp świeżego powietrza. Kostka zmienia pozycję przy każdym ruchu, co sprzyja pielęgnacji wrażliwej skóry.
Korzystanie ze sprzętów przeciwodleżynowych przyniesie pożądane rezultaty tylko wówczas, gdy opiekun chorego będzie pamiętał o codziennej pielęgnacji i dokładnym osuszaniu skóry. To właśnie tarcie mokrych powierzchni skóry o materiał przyczynia się do powstawania ran i powoduje poważne i bolesne odparzenia. Po każdym zabiegu warto nawilżyć skórę przy pomocy oliwki bądź wazeliny, wykonując jednocześnie delikatny masaż, który pobudzi krążenie krwi. Bielizna pościelowa i osobista muszą być wykonane jedynie z dobrych naturalnych materiałów oddychających.
Zachowanie higieny osobistej to sprawa priorytetowa w profilaktyce przeciwodleżynowej. Narażanie chorego na długotrwały kontakt z moczem i kałem może jedynie pogłębić problemy i spowodować poważniejsze i bardziej bolesne rany.
Przejdź do kategorii KRĄŻKI I OSŁONY PRZECIWODLEŻYNOWE
